Khi người mới bắt đầu học thiền, câu hỏi thường gặp nhất là: “Làm thế nào để thực hành thiền một cách chuẩn xác?” Dựa trên những kinh nghiệm từ Ngài Mahasi bài giảng, Ngài tránh dùng những thuật ngữ triết học xa rời thực tế, mà bằng một chỉ dẫn rất đời thường: hãy tỉnh giác trước mọi hiện khởi của thân và tâm ngay lúc này.
Đối với Ngài Mahasi cho người mới, thiền định không nhằm mục đích truy cầu cảm giác bình an hay sự im lìm đặc biệt. Thiền chính là rèn luyện khả năng quan sát sáng suốt. Nếu thân thể cử động, hãy ghi nhận sự vận động đó. Lúc ý nghĩ khởi lên, cần nhận rõ trạng thái tư duy. Lúc xuất hiện cảm giác bất an, hãy ghi nhận sự khó chịu đó. Sự tỉnh giác này là yếu tố căn bản để hình thành tuệ giác.
Ngài Mahāsi luôn dạy người mới bắt đầu từ những gì đơn giản nhất. Tiến trình hô hấp, mà cụ thể là chuyển động phồng xẹp nơi vùng bụng, được ưu tiên làm đề mục căn bản do tính chất luôn hữu hình và dễ quán sát. Khi sự ghi nhận “phồng, xẹp” được nối tiếp không gián đoạn, tâm dần dần bớt tán loạn và trở nên sáng hơn. Khi ý nghĩ trôi dạt, hãy thầm niệm “suy nghĩ” rồi đưa tâm trở lại đề mục. Đừng để sự bực bội hay nhu cầu phân tích làm gián đoạn việc thực hành.
Dựa trên tinh thần của phần lớn Ngài Mahasi bài giảng, Ngài chỉ dạy rằng trọng tâm không nằm ở việc ngồi lâu hay mau, mà là mức độ hiện diện của sự tỉnh giác. Chỉ cần vài phút thực hành đúng, còn hơn nhiều giờ nhưng thiếu sự tỉnh giác. Bởi lẽ đó, người mới bắt đầu cần tránh việc cưỡng cầu một cách quá đà, mà hãy chú trọng vào việc duy trì thói quen và sự bền lòng.
Điểm độc đáo nổi bật trong lộ trình Ngài Mahasi cho người mới chính là việc hành thiền không chỉ bó hẹp ở việc tọa thiền. Tỉnh giác được duy trì xuyên suốt trong cả đi, đứng, nằm và ngồi. Dù là trong những việc nhỏ nhặt như dùng bữa, vệ sinh hay trò chuyện, chỉ cần có sự hiện diện của sati, đó chính là hành thiền. Nhờ vậy, người hành giả dần học cách sống tỉnh thức giữa đời thường.
Nếu áp dụng chính xác các hướng dẫn từ Ngài Mahasi bài giảng, người mới sẽ bắt đầu thấy rõ một điều rất quan trọng: mọi hiện tượng đều sinh rồi diệt. Thọ uẩn không vĩnh hằng, tư duy không tồn tại lâu, cảm xúc cũng chỉ là thoáng qua. Cái thấy này không dựa trên nền tảng lý thuyết mà dựa trên thực chứng cá nhân. Nó góp phần làm tiêu tan sự clinging và những thói quen phản ứng của tâm ý.
Đối với người mới, con đường mà Ngài Mahasi cho người mới chỉ ra get more info là con đường an toàn và chân thật. Người tập không cần đặt nặng niềm tin hay hy vọng vào sự chứng đắc tức thì. Hãy cứ hành trì chuẩn xác, ghi nhận kiên trì và để tuệ năng tự phát triển một cách tự nhiên. Đó là giá trị cốt lõi ẩn chứa trong các bài pháp giản đơn mà đầy triết lý của Ngài Mahāsi.